Sokole Góry to znane amatorom jurajskich wędrówek skupisko wzniesień, znajdujące się nieopodal podczęstochowskiego Olsztyna. Lesiste masywy z urokliwymi wapiennymi skałkami oraz licznymi osobliwościami przyrodniczymi, stanowią jeden z największych rezerwatów na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Przez obszar Sokolich Gór przebiega Szlak Orlich Gniazd, a także kilka innych tras.
Sokole Góry, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Rezerwat Sokole Góry obejmuje rozległy kompleks kopulastych wzniesień rozciągający się na obszarze ponad 200 ha, m.in. Sokolicę, Kamienną Górę, Pustelnicę (najwyższe wzniesienie rezerwatu) i Puchacza. Powierzchnia rezerwatu obfituje w typowe dla Jury Krakowsko-Częstochowskiej wychodnie wapienne, w postaci bloków, ścian, murów, grani i baszt. Liczne są tu również schroniska skalne i jaskinie, wśród nich: Maurycego, Pod Sokolą Górą, Studnisko, Olsztyńska, Wszystkich Świętych, Koralowa. Jaskinie Wszystkich Świętych i Olsztyńska tworzą jeden z największych systemów podziemnych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Bogata niegdyś szata naciekowa uległa niestety zniszczeniu w wyniku działania nieczynnej już kopalni kalcytu. Bardzo interesująca jest również przyroda ożywiona rezerwatu. Tereny położone niżej porastają głównie – bór mieszany Querco robori-Pinetum oraz suboceaniczny bór świeży Leucobryo-Pinetum.
Sokole Góry, fot. www.slaskie.travel T. Renk
W wyższych partiach dominują buczyny: żyzna buczyna sudecka Dentario enneaphylli-Fagetum, ciepłolubna buczyna storczykowa zbiorowisko Fagus sylvatica-Cruciata gabra oraz kwaśna buczyna niżowa Luzulo pilosae-Fagetum. W okresie wczesnowiosennym w runie żyznych buczyn – sudeckiej i storczykowej podziwiać można wiele barwnie kwitnących geofitów, takich jak: przylaszczka Hepatica nobilis, żywiec dziewięciolistny Dentaria enneaphyllos, marzanka wonna Galium odoratum, zawilec gajowy Anemone nemorosa i zawilec żółty Anemone ranunculoides, kokorycz pusta Corydalis cava czy miodunka ćma Pulmonaria obscura. W szczelinach skalnych i na półkach skalnych ostańców wapiennych rozwijają się zbiorowiska naskalne z udziałem mchów i paproci – zanokcicy skalnej Asplenium trichomanes i paprotki zwyczajnej Polypodium vulgare. W rezerwacie rośnie wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, m.in. pluskwica europejska Cimicifuga europaea, miodownik melisowaty Melittis melissophyllum, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis, lilia złotogłów Lilium martagon, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum.
Sokole Góry, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Mnogość jaskiń stwarza także doskonałe warunki dla nietoperzy. Zimą hibernują tutaj gatunki zagrożone w województwie śląski, m.in: podkowiec mały Rhinolophus hipposideros, nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, nocek orzęsiony M. emarginatus, nocek łydkowłosy M. dasycneme i gacek szary Plecotus austriacus. Ponadto nocek duży Myotis myotis tworzy na terenie rezerwatu kolonię rozrodczą, a warto zwrócić uwagę, że jest to jedyna kolonia rozrodcza tego gatunku w jaskini na północ od Karpat (zwykle bowiem nietoperze tego gatunku zakładają kolonie rozrodcze na strychach budynków).
Sokole Góry znajdują się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, a także podlegają ochronie jako specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 – Ostoja Olsztyńsko-Mirowska PLH240015.
Jaskinie w rezerwacie nie są udostępnione do zwiedzania. Możliwe jest to jedynie po uzyskaniu stosownych zezwoleń. Na wybranych ostańcach skalnych dozwolona jest wspinaczka.
Sokole Góry, fot. Krzysztof Sokół, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. Krzysztof Sokół, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. Krzysztof Sokół, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. Michał Romańczk, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. Michał Romańczk, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. Michał Romańczk, CDPGŚ
Sokole Góry, fot. ZGJ
Przepisy dotyczące rezerwatów