Pierwsze drewniano-ziemne w XIII w., w 1299 r. wzmiankowane mury, rozbudowane w XIV w., otoczone fosą, w XV-XVII w. wielokrotnie modernizowane, m.in. w 1663 r. w związku z niebezpieczeństwem najazdu tureckiego. Sukcesywnie rozbierane w XVIII i 1. poł. XIX w., w tym baszty obronne i trzy bramy miejskie (miały wysokość od 23 do 28 m), fosa zasypana w l. 1764-1771.
Zachowane do dziś fragmenty murów przy ul.: Basztowej, Batorego, Drzymały, Leczniczej, Drewnianej. Badania pozwoliły zidentyfikować główne elementy ich konstrukcji – ceglane oblicowania wewnętrzne i zewnętrze oraz rdzeń, cegły w licach (najstarsze zachowane to palcówka ułożona w wątku wendyjskim) wiąże zaprawa wapienna, rdzeń tworzą kamienie polne lub gruz ceglany, wypełnienie wiązane zaprawą wapienną.
Po okazałym systemie obronnym Raciborza, powstającym przez średniowiecze i początek wieków nowożytnych, pozostało do dzisiaj kilka fragmentów murów oraz wieża więzienna, zwana basztą. Ta ostatnia to najbardziej charakterystyczny obiekt w ciągu dawnych murów miejskich. Jej wizerunek znajduje się dziś w logo Raciborza, a także na okolicznościowej monecie z 2007 roku. Została wzniesiona została w drugiej połowie XVI wieku.