Początki filharmonii wiążą się z Rybnicką Orkiestrą Symfoniczną, założoną przez braci Szafranków. Karol i Antoni Szafrankowie pochodzili z rodziny górniczej, która z końcem XIX w. wyemigrowała ze Śląska, by szukać pracy w Zagłębiu Ruhry. Ich ojciec, Jan, był znanym polonijnym działaczem kulturalnym, założycielem chóru, kompozytorem, trudniącym się także naprawą instrumentów muzycznych. Karol urodził się 14 grudnia 1904 roku, Antoni 23 maja 1909. Karol uczył się gry na fortepianie i wiolonczeli oraz studiował w Konserwatorium w Essen u profesora Alfreda Patziga. Gdy rodzina Szafranków - prześladowana przez władze niemieckie - powróciła do Polski, Karol kształcił się w Państwowym Konserwatorium w Poznaniu. Potem na pewien czas wyjechał do Paryskiej Schola Cantorum, uzyskał również dyplom Akademii w Berlinie. Antoni od najmłodszych lat pobierał lekcje gry na skrzypcach; później kształcił się u profesora Arthura Braudenburga w Poznaniu, a następnie w Berlinie w Staatlich Akademische Hochschule für Musik. Kształcił się też w zakresie dyrygentury i kompozycji. W 1932 r. obaj bracia zamieszkali na stałe w Katowicach Ligocie. Popularyzując muzykę koncertowali w miastach Śląska, współpracując także z Polskim Radiem. W 1933 r. założyli Szkołę Muzyczną w Rybniku, działającą do 1939, gdy niemiecki okupant zamknął ją, konfiskując jej majątek. Po wojnie, po serii koncertów na Ziemiach Odzyskanych, w 1946 roku powrócili do Rybnika, stając się dyrektorami otwartej z powrotem Szkoły Muzycznej. Antoni Szfranek od 1960 r. pracował jako dyrygent i kierownik artystyczny Filharmonii Rybnickiego Okręgu Węglowego. Powstała ona na bazie szkolnej orkiestry symfonicznej, założonej przez Antoniego. Antoni zmarł w 1979 roku, Karol w 1997. Filharmonia Rybnickiego Okręgu Węglowego działała w latach 1960–1995. Jej tradycje kontynuowane są przez rybnickie Towarzystwo Muzyczne im. Braci Szafranków, któremu (przy poparciu władz miasta) udało się doprowadzić do reaktywacji orkiestry, która jako Filharmonia Rybnicka swój pierwszy koncert zagrała 27 listopada 1999 r., w Bazylice św. Antoniego.