Zielona oaza w sercu Śląska - Kraina Górnej Odry, to nowa marka turystyczna województwa śląskiego. Rzeka Odra i towarzyszące jej tereny od wieków przyciągają liczne grupy ciekawych świata odkrywców. Chcecie być jednymi z nich? Koniecznie odwiedźcie zachodnią część województwa śląskiego! Zaskakujące może być to, jak bardzo Kraina Górnej Odry różni się od stereotypu dotyczącego Śląska kojarzonego z przemysłowym krajobrazem. Czego w takim razie możecie się spodziewać? Kraina Górnej Odry to rozległe lasy, a także pola, rzeki i stawy, które sprawiają, że ten niezwykle malowniczy obszar jest idealnym miejscem dla wszystkich chcących odpocząć od zgiełku miasta.
Przyrodniczą bramę Krainy Górnej Odry stanowią Graniczne Meandry Odry, gdzie nieuregulowany fragment rzeki tworzy kręte koryto o dużych walorach krajobrazowych. Obszar ten, będący siedliskiem licznych gatunków fauny i flory, można zwiedzać z perspektywy kajaka, roweru, korzystając z trasy spacerowej, a nawet z lotu ptaka, dzięki wieży widokowej w Zabełkowie.
Graniczne Meandry rzeki Odry, fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Kraina Górnej Odry niemal w trzydziestu procentach porośnięta jest lasami. Dlatego nazywana bywa „zielonymi płucami Śląska”. Nasza zielona oaza w sercu Śląska - Kraina Górnej Odry ma ciekawe miejsce warte odwiedzenia - Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu - ceniony w regionie park dendrologiczny zajmujący aż 162 ha lasu. Teren ten nigdy nie był wylesiony, dzięki temu przyroda kształtuje się tam nieprzerwanie od wieków. Swoje bogactwo gatunkowe zawdzięcza on położeniu w pobliżu Bramy Morawskiej, przez którą prowadzi korytarz ekologiczny – szlak migracji wielu gatunków. Znajdziemy tam także niezwykły labirynt – ogród w środku lasu, który podziwiać można również z tarasu widokowego. Atrakcją, którą na pewno docenią dzieci, jest minizoo oraz przyciągająca młodych przyrodników ścieżka edukacyjna.
Arboretum Bramy Morawskiej, fot. www.slaskie.travel P. Kornas
Miłośników ptaków niewątpliwie zainteresuje rezerwat „Łężczok” obejmujący ochroną stare pocysterskie stawy. To prawdziwy ptasi raj, gdzie spotkać można aż 60% wszystkich gatunków żyjących w naszym kraju. Jedną z najcenniejszych wartości rezerwatu są aleje nagroblowe powstałe ponad 200 lat temu. Znajduje się tam kilkaset drzew o wymiarach pomnikowych. Przez teren rezerwatu prowadzi kilka szlaków turystycznych, jest to także idealne miejsce na przejażdżki rowerowe.
Rezerwat "Łężczok", fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Cenny przyrodniczo kompleks stanowi Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Warte uwagi jest znajdujące się na jego wschodnim skraju tzw. Pojezierze Palowickie. Swoją nazwę wzięło ono od pobliskiej miejscowości, w której można zobaczyć m.in. piękny drewniany kościółek z przełomu XVI i XVII wieku. Samo pojezierze to niezwykle urokliwa enklawa zieleni wraz z kompleksem stawów leżących wzdłuż doliny rzeki Jesionki. Dzięki bogatej sieci szlaków to prawdziwa mekka dla rowerzystów. W centralnym punkcie pojezierza znajduje się stara wieża wyciągowa huty Waleska – pamiętająca dynamiczny rozwój przemysłu Rybnickiego Zagłębia Węglowego.
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach, fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Zielona oaza w sercu Śląska - Kraina Górnej Odry zaprasza do Rud. Rudy to miejsce, które warto odwiedzić o każdej porze roku, aby pospacerować po pięknym parku oraz podziwiać dawną siedzibę cystersów. Miejscowość znajduje się w centrum Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Cystersi z Rud zajmowali się kolonizacją obszarów leśnych a także rozwojem gospodarczym. Założyli osiem wsi, uprawiali rolę, posiadali kilka młynów, browar, winiarnię oraz zajmowali się rybołówstwem. Pozostałością po ich działalności są liczne stawy na terenach lasów rudzkich. Na pocysterski zespół klasztorno-pałacowy składają się: gotycko-barokowy kościół, klasztor i pałac oraz ogromny obszar parkowo-leśny. Cały kompleks stanowi jeden z najcenniejszych zespołów urbanistyczno-krajobrazowych na Górnym Śląsku. Łączy w sobie style różnych epok, poczynając od romanizmu. Unikatową częścią obiektu jest średniowieczny kościół, który zachował się w swojej pierwotnej postaci. Zwiedzając jego mroczne surowe wnętrza, niewątpliwie można poczuć atmosferę minionych wieków. Wokół zabudowań rozciąga się jeden z największych i najbardziej urokliwych w Polsce parków w stylu angielskim, w którym można zaobserwować wiele gatunków miejscowej ale i nieco bardziej egzotycznej flory. Uwagę zwracają szczególnie platany, cyprysy, azalie i różaneczniki. Przez teren parku przepływa rzeka Ruda, która idealnie nadaje się na spływy kajakowe. Wokół znajduje się wiele tras rowerowych i pieszych, m.in. Szlak Husarii Polskiej, na którym znajdują się największe atrakcje parku krajobrazowego – Pocysterski Zespół Klasztorny-Pałacowy w Rudach oraz rezerwat „Łężczok”.
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach, fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Rezerwat "Łężczok", fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Racibórz jako jedna z historycznych stolic Górnego Śląska stanowi idealną propozycję dla wszystkich spragnionych odkrywania dziedzictwa kulturowego regionu. W ostatnim czasie miasto to mocno otwarło się na turystów, udostępniając dla zwiedzających po mieście z przewodnikiem, polecamy skontaktować się z Punktem Informacji Turystycznej „Visit Racibórz” znajdującym się na rynku.
Wszystkim lubiącym zwiedzanie z perspektywy roweru proponujemy wybrać się na nowo wybudowany zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny. Korona wałów umożliwia przejażdżkę na długości trasy półmaratonu! Obrazu Raciborza dopełniają liczne wydarzenia, koncerty plenerowe czy karaoke organizowane w różnych częściach miasta.
Racibórz może być świetną bazą wypadową dla osób, które chciałyby zwiedzić inne urokliwe miejsca powiatu raciborskiego. Wśród nich należy wymienić m.in. ruiny zamku w Tworkowie, gdzie turyści mogą podziwiać okolicę, wchodząc na historyczną wieżę pałacu, a także liczne punkty widokowe, pałace i ich ruiny, kompleksy leśne, a nawet zabytki techniki (kolej wąskotorowa w Rudach) i dawnego rzemiosła (kuźnia w Bieńkowicach).
Racibórz, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Rynek w Raciborzu, fot. M. Giba - Kraina Górnej Odry
Festiwal Górnej Odry jest corocznym świętem najmłodszej marki województwa śląskiego – Krainy Górnej Odry i pierwszym tego typu wydarzeniem o zasięgu krajowym i transgranicznym w tej części województwa. Motywem przewodnim jest – jak sama nazwa wskazuje – rzeka Odra, która swój bieg w naszym kraju zaczyna właśnie w Krainie Górnej Odry. Pierwsza edycja, pod hasłem „Zapraszamy na pokład!”, odbyła się w dniach 25-27 czerwca 2021 r. Siedem samorządów przy współpracy z ośrodkami kultury i sportu, a także licznymi stowarzyszeniami zorganizowało 87 wydarzeń rozproszonych wzdłuż rzek Odry i Rudy, gromadzących ponad 72 tys. uczestników, co jest ogromnym sukcesem niespełna dwuletniej marki turystycznej.
Festiwal stał się przestrzenią do organizacji wielu ciekawych wydarzeń. W jego skład weszły kluczowe w tej części województwa imprezy o tematyce wodnej, takie jak: XXII Pływadła, które od ponad 20 lat pokazują, że inne rzeki dzielą, a Odra łączy. Jest to tzw. „spływ na byle czym”. Udział bierze w nim około 50 załóg, którym nie brakuje wyobraźni…
Ponadto ze świętem marki związane są takie wydarzenia jak regaty na Zalewie Rybnickim, wyścigi smoczych łodzi czy spektakle na wodzie. Poprzednia edycja festiwalu stanowiła wydarzenie o niecodziennym i wyjątkowym charakterze – mieszkańcy Subregionu Zachodniego oraz przybyli turyści po raz pierwszy mieli okazję wziąć udział w otwartych wydarzeniach na wodzie i odkryć niezwykłe walory turystyczne Krainy Górnej Odry. W organizację tego ogromnego przedsięwzięcia włączyło się wszystkie 28 gmin i powiatów. Dzięki temu wydarzenie z powodzeniem dołączyło do grona największych turystycznych imprez województwa śląskiego – takich jak Festiwal Śląskie Smaki czy Juromania.
Festiwal Górnej Odry – jako impreza cykliczna – odbywał się będzie co roku w pierwszy weekend letnich wakacji. Data ta pozwala na organizację wydarzeń na świeżym powietrzu i pełne uczestnictwo również najmłodszych mieszkańców oraz turystów. Celem tego wydarzenia jest, oprócz przybliżenia atrakcyjności rzek Odry i Rudy, budowa mostu pomiędzy pokoleniami poprzez wspólne spędzanie czasu nad wodą. II edycja festiwalu odbędzie się już 24–26 czerwca 2022 r., a jej hasło brzmi „Ahoj załogo!”, bowiem „załoga”– czyli uczestnicy festiwalu – to w dużej mierze Czesi, którzy podobnie jak mieszkańcy Krainy Górnej Odry, uwielbiają aktywności na świeżym powietrzu, a taki właśnie jest Festiwal Górnej Odry – dynamiczny i spontaniczny. Zielona oaza w sercu Śląska - Kraina Górnej Odry zaprasza na kokejne edycje festiwalu.
Festiwal Górnej Odry, fot. Z. Kantor, www.krainagornejodry.travel
Pływadła, Festiwal Górnej Odry, fot. LightHouseMedia
Ten jeszcze nieodkryty przez turystów region może się pochwalić wyjątkową kuchnią łączącą smaki Górnego Śląska i Republiki Czeskiej. To tutaj zjecie prawdopodobnie najlepszą roladę, kluski i modrą kapustę, czyli ślonski łobiod, który od wielu lat stanowi niedzielną tradycję w prawie każdym śląskim domu.
Warsztaty gastronomiczne, fot. N. Hołyk - Kraina Górnej Odry
Autorzy: Patrycja Starzec, Natalia Hołyk, Adam Miera