Województwo śląskie to region nie tylko szeroko rozwijającego się przemysłu, ale także miejsce, gdzie stawia się na kulturę, rekreację oraz różnego rodzaju aktywność fizyczną. Atrakcje ukierunkowane na osoby starsze można podzielić na kilka kategorii według zainteresowań: wycieczki miejskie, sanktuaria, rekreację i kulturę. Na początek przedstawimy propozycje wycieczek po miastach regionu oraz sanktuariów znajdujących się w województwie śląskim.
Rynek w Bielsku-Białej, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Cieszyn
Zwiedzanie Cieszyna najlepiej rozpocząć od rynku głównego. To tutaj znajduje się fontanna z figurą św. Floriana i stoi ratusz, którego salę posiedzeń rady miejskiej – otwartą przez cesarza Franciszka Józefa I – można zwiedzać wyłącznie z przewodnikiem. Będąc na Rynku, nie sposób pominąć dawny hotel Pod Brunatnym Jeleniem. To okazały gmach z 67 pokojami, w którym zatrzymywali się m.in. car Aleksander czy książę Józef Poniatowski.
Rynek w Cieszynie, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Zaledwie 100 m od Rynku znajduje się założone w 1802 roku Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Posiada ono niezwykle bogate zbiory, a stała wystawa „Na skrzyżowaniu dziejów i kultur” doskonale je wykorzystuje. Przez Cieszyn prowadzi także Szlak Zabytków Techniki, na którym obowiązkowym punktem jest Muzeum Drukarstwa.
Unikatowym miejscem, które trzeba odwiedzić, jest Cieszyńska Wenecja. Znajdujące się tuż nad Młynówką domy z charakterystycznym układem mostków budzą skojarzenia z włoskim miastem.
Podczas intensywnego zwiedzania dobrze zjeść w miejscu, w którym podane dania na pewno będą smaczne, a do tego przygotowane według tradycyjnych receptur. Gwarantuje to Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki”, na którym w Cieszynie znajdziemy dwie restauracje: Liburnię i Korbasowy Dwór.
Bielsko-Biała
Kolebka polskich kreskówek takich jak „Bolek i Lolek” czy „Miś Uszatek”, czyli Bielsko-Biała, jest jednym z najatrakcyjniejszych pod względem turystycznym miast w regionie. Przecinają się tutaj trzy szlaki: Szlak Zabytków Techniki z Muzeum Stara Fabryka w dawnej fabryce sukna rodziny Butterów, Szlak Architektury Drewnianej, czyli Dom Tkacza, którego wnętrze oddaje realia życia mistrza cechowego, oraz Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki”, na którym w Bielsku-Białej znajduje się Karczma Rogata. Bielskie Stare Miasto, z niezmienionym od XII wieku układem, urzeka klimatycznym rynkiem z fontanną, nieopodal znajduje się Zamek Sułkowkich – obowiązkowy punkt wizyty w mieście.
Ratusz w Bielsku-Białej, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Obecnie jest siedzibą muzeum, którego ważną częścią jest sama architektura. W historycznej Białej znajduje się ratusz, a na jego fasadzie pszczoły będące symbolem pracowitości. Nieco dalej można zwiedzić zabytkowy, odrestaurowany dworzec PKP, który był centrum życia towarzyskiego bielskiej klasy średniej.
Leśniów
Gdy książę Władysław Opolczyk w 1382 roku wracał z Rusi na Śląsk, wiózł ze sobą cudowny wizerunek Czarnej Madonny oraz niewielką figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Wędrowcom dokuczał upał, a nigdzie nie mogli znaleźć czystej wody. Podczas odpoczynku zaczęli się modlić i wkrótce ich oczom ukazało się źródełko. W wyrazie wdzięczności książę zawiesił na pobliskim drzewie kapliczkę, w której umieścił rzeźbę Matki Bożej. Tak – według legendy – wyglądały początki Sanktuarium w Leśniowie, którym od lat opiekują się ojcowie paulini. Cudowna figura znajduje się dzisiaj w kościele pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, a źródełko ma podobno moc uzdrawiającą.
Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Częstochowa
Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej jest jednym z najważniejszych miejsc kultu w Polsce i na świecie. Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej namalowana – jak głosi legenda – przez św. Łukasza i przywieziona przez Władysława Opolczyka z Rusi otaczana jest wyjątkową czcią. Jasna Góra była świadkiem wielkich wydarzeń historycznych, jak np. słynnej obrony przed Szwedami w XVII wieku czy Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego w roku 1956. Obecnie Jasną Górę odwiedza rocznie nawet 3,5 miliona pielgrzymów. Oprócz sanktuarium na uwagę zasługuje także sama bazylika, a jej skarbiec to wspaniały zbiór darów wotywnych, mających także wielką wartością artystyczną.
Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Pszczyna
Zamek w Pszczynie należy do nielicznych w naszej części Europy muzeów, które zachowały bogate historyczne wyposażenie. Znajduje się w zabytkowym Parku Pszczyńskim, który podzielony jest na trzy części: Park Zamkowy, Dziką Promenadę oraz Park Dworcowy. Na obrzeżach Parku Zamkowego funkcjonuje Muzeum Militarnych Dziejów Śląska. Niedaleko pszczyńskiej starówki, na terenie Dzikiej Promenady, znajduje się Pokazowa Zagroda Żubrów. Składa się ona z dwóch głównych zagród, w których mieszkają te fascynujące, pozostające pod ochroną zwierzęta. Pomiędzy Pokazową Zagrodą Żubrów a Parkiem Zamkowym usytuowane jest pole golfowe, gdzie mogą grać zarówno amatorzy, jak i zawodowcy.
Kościół pw. św. Mikołaja w Łące, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Na głównej ulicy miasta znajduje się wiele XVIII-wiecznych kamienic, niektóre z zachowanymi godłami cechowymi. Na szczególną uwagę zasługują budynek apteki Pod Murzynem i kamienica Pod Lwem, a na samym początku ulicy podziwiać można dawny hotel Pszczyński Dwór oraz neogotycką kamienicę z wykuszem i bogato zdobioną elewacją. W pobliżu znajduje się Muzeum Prasy Śląskiej, gdzie każdy turysta może przez chwilę poczuć się jak XIX-wieczny drukarz i w dawnej oficynie typograficznej wytłoczyć dla siebie na zabytkowej prasie ręcznej pamiątkowy druczek. W Pszczynie znajdują się lokale reprezentujące Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki” – restauracje Kameralna i Frykówka, Warownia Pszczyńskich Rycerzy czy nieco dalej – restauracja Zacisze czy Karczma Wiejska.
Żywiec
Spacer po Żywcu warto rozpocząć od Starego Zamku, w którym znajduje się Muzeum Miejskie. Jego sztandarową wystawą jest ta dotycząca historii i tradycji miasta, gdzie mieści się jedna z największych kolekcji pamiątek cechowych. Na uwagę zasługuje także Nowy Zamek, czyli pałac Habsburgów, gdzie urządzono park miniatur, prezentujący miniatury budowli z terenów Żywiecczyzny. Muzeum Browaru Żywiec, znajdujące się na Szlaku Zabytków Techniki, jest z pewnością jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc miasta. W muzeum można sfotografować każdy element, dotykać eksponatów, a przewodnicy odpowiedzą na każde, nawet najbardziej dociekliwe pytania.
Park Zamkowy w Żywcu, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Turza Śląska
Turza Śląska nazywana jest śląską Fatimą. Leżąca niedaleko czeskiej granicy Turza Śląska długo nie posiadała swojego kościoła. Budowę oczekiwanej przez mieszkańców świątyni rozpoczął po II wojnie światowej ks. Alfons Januszewicz. W maju 1947 roku zaproponowano, by patronką budowanej świątyni została Matka Boża Fatimska. Wkrótce na placu budowy pojawiła się figurka Matki Bożej, a po wybudowaniu kościoła miejsce zasłynęło łaskami. Od 1959 roku w Turzy znajduje się figurka Matki Bożej pochodząca z Fatimy. Będąc w Turzy, warto wybrać się do położonego nieco dalej do Wodzisławia Śląskiego, gdzie znajduje się restauracja znanego śląskiego kucharza Remigiusza Rączki – Rączka Gotuje.
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Turzy Śląskiej, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś
Pszów
Najważniejszym zabytkiem Pszowa jest Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Cudowny obraz, będący kopią jasnogórskiego obrazu Czarnej Madonny, został sprowadzony do miasta w 1722 roku. Podczas transportu uległ jednak uszkodzeniu, a wodzisławski malarz, który zajął się jego renowacją, nadał Matce Bożej słowiańskie rysy i charakterystyczny tajemniczy uśmiech. Warto zwiedzić także stanowiącą doskonałą trasę turystyczną Kalwarię Pszowską, jako że jest to jedyny tego typu zabytek w regionie.
Sanktuarium Matki Bożej Uśmiechniętej w Pszowie, fot. arch. ŚOT/T.Gębuś